รัฐหมายถึง

การจัดตั้งองค์กรทางการเมืองสืบเนื่องมาจากการที่มนุษย์รวมตัวกันขึ้นเป็นสังคม จุดเริ่มต้นของการรวมตัวเป็นสังคม คือ การรวมกลุ่มขึ้นเป็นครอบครัว จากกลุ่มครอบครัวขยายเป็นเผ่าชน หรือเป็นรูปแบบเหล่ากอ หรือโคตรตระกูล จากนั้นกลายเป็นนครรัฐ จากนครรัฐแปรสภาพเป็นจักรวรรดิ ซึ่งมีระยะเวลาคาบเกี่ยวกับนครรัฐ จนถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง มีการจัดองค์กรทางการเมืองเป็นรัฐประชาชาติ หรือ “รัฐ” “ชาติ” หรือ“ประเทศ” ซึ่งเป็นการจัดรูปแบบองค์กรทางการเมืองในปัจจุบัน และเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไป

ศัพท์ทั้ง 3 สามารถใช้แทนกันได้ บางครั้งเรียก “รัฐ” ว่า “ประเทศ” หรือ “ชาติ” เช่น ชาติไทย หรือประเทศไทย เป็นต้น ส่วนที่ใช้ความหมายเฉพาะแต่ละศัพท์ ซึ่งมีความโน้มเอียงไปทางใดทางหนึ่ง อาจมีความแตกต่างกัน คือ

ก. รัฐ เน้นความเป็นเอกราช หรือความเป็นอิสระที่มีอำนาจอธิปไตยทั้งภายในและภายนอก

ข. ประเทศ เน้นสภาวะทางอาณาเขต ดินแดน คือ สภาวะทางภูมิศาสตร์ของแต่ละประเทศนั้นๆ ว่า มีรูปลักษณะเป็นอย่างไร

ค. ชาติ เน้นเชื้อสายเผ่าพันธุ์ ตลอดจนวัฒนธรรมของประชากรในชาตินั้นๆ

ความหมายของคำว่า “รัฐ” หมายถึง “ประชากรที่มาอยู่รวมกัน ณ ที่ใดที่หนึ่งทั้งชายและหญิง เป็นระยะเวลาอันยาวนาน รวมตัวกันเข้าเป็นสังคม มีความเป็นปึกแผ่น อยู่ในอาณาเขตที่แน่นอน มีขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม กฎระเบียบ ข้อบังคับ เป็นของตัวเอง มีผู้รับผิดชอบ โดยการใช้อำนาจในการปกครอง ควบคุมดูแลผลประโยชน์ของคนในสังคมให้เกิดความสงบสุขภายใน และป้องกันภัยอันตรายจากภายนอก”